Voor Rijkswaterstaat hebben we in 2010-2014 gewerkt aan de implementatie van de Europese richtlijn 2008/96/EG Road Infrastructure Safety Management (RISM) in de bestaande werkprocessen van Rijkswaterstaat. Hierbij hebben we onze kennis van psychologie, Human Factors, organisatiekunde en communicatie ten volle kunnen benutten.
De Europese richtlijn ‘Verkeersveiligheid van de weginfrastructuur’ heeft tot doel het verkeersveiligheidsniveau op het Trans-Europese wegennet te verzekeren en daarmee ongevallen te voorkomen. De lidstaten dienden voor december 2010 te voldoen aan de richtlijn door het opstellen en uitvoeren van regelgeving. Nederland heeft de richtlijn inmiddels verwerkt in hoofdstuk 2 van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken.
De richtlijn bestaat uit vier instrumenten:
Rijkswaterstaat vroeg ons om het vierde instrument (VVI) te vertalen naar de Rijkswaterstaatorganisatie. In samenwerking met 25 medewerkers uit verschillende onderdelen van Rijkswaterstaat hebben wij de richtlijn voor verkeersveiligheidsinspecties vertaald naar procedures en een implementatieplan opgesteld. De huidige manier van werken en bestaande functies waren daarbij het uitgangspunt.
Ons vertrekpunt was de vaststelling dat verkeersveiligheid van een weg wordt bepaald door het ontwerp, de staat van onderhoud en het gebruik ervan. Een VVI moet dus deze drie elementen bevatten. Met de introductie van een check op het gebruik van de weg introduceerde Korbee & Hovelynck voor het eerst expliciet een Human Factors aanpak in verkeersveiligheid. Vanuit Human Factors oogpunt is een weg veilig als hij:
De check op het gebruik belegden we bij het VCNL, die tegenwoordig ook inderdaad de inspecties uitvoert. Een weginspecteur moet in staat zijn voor de verschillende categorieën weggebruikers in te schatten of een weg veilig te gebruiken is. We hebben tijdens het proces voorstellen gedaan voor een opleidingsplan specifiek gericht op weginspecteurs.
Vervolgens ondersteunde ons bureau de verschillende organisatieonderdelen van Rijkswaterstaat bij de implementatie van de nieuwe procedures. Eén van onze acties was het uitvoeren van een model-VVI voor de A6.
De implementatie van de richtlijn was een puzzel zoals we die vaker leggen: vernieuwing doorvoeren door samensmelten van wat al bestaat met wat nog nodig is, met oog voor de bedenkingen en weerstanden die daarbij altijd optreden.